Zoals het hoort

Over mijn onwrikbare gedachtes die in mijn hoofd staan geprogrammeerd.

Op mijn 48ste, vier maanden geleden, heb ik mijn diagnose ASS gekregen. Eindelijk weet ik wat er aan de hand is met mij. De puzzelstukjes vallen dan ook op zijn plaats. Het geeft rust. Toch verandert er weinig. Daar zorg ik zelf wel voor. Echt ‘uit de kast komen’ met mijn diagnose durf ik namelijk nog niet. Omdat ik bang ben voor het veelgehoorde “Ach, ‘t zal bij jou toch wel meevallen?” Met mijn voorkomen val ik niet gelijk in het stereotype. Of zoals een van mijn beste vriendinnen zei: “Autisten kunnen geen emotionele relaties aangaan. Jij hebt toch gewoon vrienden…?” Dat doet pijn.

Angsten heb ik dan ook nog steeds. Aan de buitenkant zie je niet dat ik autist ben. Zou het mij helpen als je het wel kon zien? Ik ben namelijk continue bang. Bang dat ik mensen teleurstel. Bang dat ik niet voldoe aan het ideale plaatje dat ik al heel vroeg in mijn leven in mijn hoofd gecreëerd heb. Grappig zijn, adrem, aanwezig zijn, slim, altijd de goede vragen stellen. Als je zo bent, mag iedereen je. Als ik zo zou zijn, zou ik vrij zijn. Dat denkbeeld staat onwrikbaar in mijn hoofd geprogrammeerd. Boos ben ik op mijn onvermogen. Het liefst zou ik een bord om mijn nek willen hebben hangen. Ik ben een autist en ik ben anders. Maar dat durf ik niet. Ik ben een vrouw van 48 maar voel me eigenlijk altijd nog een kind.

Ik lig er wakker van. Slapeloze nachten heb ik nog steeds. Nachten waarin ik allerhande situaties analyseer. Overanalyseer. Met de altijd terugkomende gedachte: heb ik dit zo goed gedaan? Klopt het conform de door mijn eigen gestelde ‘dat hoort zo’ regels. Nachten lang sta ik aan. Met gedachtes die ik niet kan parkeren. Nachten waarbij ik de dag doorneem, reconstrueer en evalueer. Om sociale situaties te kunnen begrijpen en de juiste betekenis eraan proberen te geven. Nachten waarin ik scenario’s doorneem voor de volgende werkdag. En gesprekken voorbereid. “Heb je een fijn weekend gehad? Wat ga je doen met de vakantie?” En de lunchsituatie of een vergadering met collega’s verbeeld. En kaders schep. Wat is de beste manier om op een collega af te stappen waarvan ik nog iets nodig heb? En…

Over mijn grenzen gaan doe ik nog steeds. Simpelweg merk ik ze te laat op. Ik raak snel oververhit. Wanneer ik een wandeltocht in de Alpen maak. Of gewoon een fietstochtje thuis. En als ik aan het klussen ben, kan ik moeilijk stoppen. Ik moet alles kunnen. Ik moet voldoen aan mijn ‘dat hoort zo’ kader. Daarom ga ik door. Ik haal mezelf te laat weg uit een sociale situatie. Ik wil graag een bijdrage leveren en gezien worden. Altijd. Een stukje meer. Even nog. En dan word ik moe. Code rood.

Moe. Nog steeds. Vaak. Dit komt ook omdat ik moeite heb om informatie te verwerken. Gedrag van anderen kan ik slecht begrijpen. Of ik word overvallen door een stormvloed aan informatieprikkels. Dan raak ik in paniek. Ik laat me uit het veld slaan als ik een grapje van mijn baas niet begrijp. Machteloos kan ik geen woord meer uitbrengen. Van binnen raak ik compleet over mijn toeren. Word ik vreemd aangekeken? Ik weet het niet. Dagen heb ik slechte zin. Maanden bereid ik mij voor. Voor de buurtbarbecue. En het zomerfeest van mijn werk. Met wat ik kan verwachten. Bang dat ik ontredderd raak. Ik heb schrik.

Hanneke